“Het is niet eenvoudig om de aandacht van mensen richting hun zelfstigma of stigma te brengen in een gesprek. Met de labelworkshop gaat dit onverwacht snel en doeltreffend.”
Deelnemer over Label erop los
Op een laagdrempelige manier met elkaar in gesprek gaan over stigma bij psychische aandoeningen en zo de deelnemers aan het denken zetten, dat is het doel van StigmaTools. In totaal heeft Stichting De Bagagedrager 20 werkvormen ontwikkeld om stigmatisering tegen te gaan.
Het eindresultaat hiervan is StigmaTools: een koffer met daarin 20 ‘tools’ om met elkaar in gesprek te gaan over stigma. StigmaTools is ontwikkeld zonder winstoogmerk, de ontwikkeling is gefinancierd door fondsen.
Aan de slag!
In de koffer vind je alle instructies die je nodig hebt als gespreksleider, maar natuurlijk kunnen we ook een bijeenkomst voor je organiseren met onze eigen ervaren gespreksleiders.
Op deze pagina vind je een overzicht van alle StigmaTools en achtergrondinformatie over deze bijzondere koffer!
Direct aan de slag met StigmaTools? Bestel StigmaTools nu in de webshop.
Overzicht StigmaTools
Maak je eigen labels over stigma en zelfstigma en ga in gesprek met elkaar.
Met deze workshop denk je na over welk negatief vooroordeel anderen over jou hebben, welk negatief oordeel je over jezelf hebt en welke kwaliteiten anderen niet van jou zien. Door dit op te schrijven op labels en erover in gesprek te gaan met elkaar, maak je stigma en zelfstigma bespreekbaar. Met als doel het (zelf)stigma te doorbreken.
Breng je (zelf)stigma in beeld, maak een coverstory over jouw buitenkant en binnenkant.
“De achterkant is een inspiratie voor me. Zo wil ik als voorkant zijn!”
Deelnemer over Coverstory
Door het maken van een collage en daarover in gesprek te gaan, ga je anders kijken naar jezelf en jouw (zelf)stigma’s.
Idee en initiatiefnemer van deze tool: Dorien te Pas
In gesprek over (zelf)stigma en emotionele bagage via een invulboekje en een magazine
“Mooi vormgegeven magazine, met treffende quotes en herkenbare verhalen, fijn om thuis nog eens rustig te lezen.”
Deelnemer over Ik reis met bagage
Met het invulboekje en het magazine die bij het project Ik reis met bagage zijn ontwikkelt, ga je dieper in op jouw leven en emoties. Door in gesprek te gaan over wat jij hebt ingevuld, en door te praten over welke quotes jou aanspreken, leer je jezelf en elkaar beter kennen.
Idee en initiatiefnemer van deze tool: Sanne Willemsen
Klik hier voor meer informatie over het project Ik reis met bagage of download de pdf met een korte omschrijving.
Kijk op een andere manier naar zelfstigma via je rolmodel en maak je eigen tegeltjeswijsheid
“Wat een mooie manier om over mijn kwaliteiten en stiekem dus ook zelfstigma na te denken. Zo positief en licht, en toch intensief en diepgaand.”
Deelnemer over Voorbij Zelfstigma
In deel 1 van deze tool kies je jouw rolmodel: iemand die voor jou een voorbeeld is. Aan de hand van de kwaliteiten van jouw rolmodel kijk je naar je eigen kwaliteiten en wat je daarin wilt versterken. In deel 2 verwerk je dit in een persoonlijke spreuk.
Idee en initiatiefnemer van deze tool: Maarten Muis.
In gesprek over stigma en vrijwilligerswerk, bedoeld voor vrijwilligers met een psychische aandoening en hun coördinatoren, leidinggevenden of collega’s.
“Dit is ook heel goed om stigma bespreekbaar te maken met leidinggevenden bij betaald werk.”
Deelnemer over Wat je denkt ben je zelf
“Wel confronterende teksten, vaak denk je wel stigmatiserend, maar durf je het niet hardop uit te spreken.”
Deelnemer over Wat je denkt ben je zelf
Bij deze tool begin je de dialoog door casussen, stellingen en vragen te bespreken. Daarna daag je elkaar uit doordat vrijwilligers met een psychische beperking hun zelfstigma benoemen. Maar ook het stigma van vrijwilligerscoördinatoren, leidinggevenden en collega’s zonder beperking. Confronterend, maar daardoor ook zo verhelderend. Voor meer openheid en een betere werksfeer.
Een proeverij over stigma’s en borderline, voor hulpverleners die ernstige communicatieproblemen met hun cliënten willen voorkomen.
“Je leert veel in een veilige omgeving over eigen patronen, super.”
Psycholoog over Helpen werkt averechts
Deze proeverij is speciaal voor hulpverleners die veel werken met cliënten met een borderline persoonlijkheidsstoornis. Binnen een veilige omgeving, onder deskundige begeleiding, oefen je aan de hand van praktijkvoorbeelden met een andere manier van contact maken. Het doel is om de communicatie met deze groep cliënten te verbeteren en zo betere hulp te kunnen bieden.
Idee en initiatief van deze tool: Sinanda Benjamins en Isolde Jens
Hoe is het om verward te zijn? Beleef het via de Virtual Reality Experience!
“Ik heb echt meer inzicht gekregen in de dynamiek van een psychose. Ik ben geraakt. Heel bijzonder om te ervaren en ook heel leerzaam.”
Deelnemer over VR De Verwarde Man
Deze virtual reality app neemt je mee in de wereld van een man die een psychose heeft. Ervaar zelf hoe het is om de grip op de realiteit kwijt te raken. De open verhalen van de ervaringsdeskundigen en hun eerlijke, oprechte antwoorden maken deze tool een eye-opener.
Idee en initiatiefnemer van deze tool: Jeroen Zwaal.
Kijk voor meer informatie op de website van De Verwarde Man.
Indrukwekkende en prachtige theatrale vertelling over leven met een bipolaire stoornis en suïcidale gedachten, vertelt vanuit een multiculturele achtergrond.
“Intens, mooi, prachtige vertelstem, indrukwekkend, hoopgevend en inspirerend. De kracht van kwetsbaarheid in optima forma.”
Publiek over Het Vertelkastje
Het Japanse vertelkastje, de Kamishibai, is een oude traditie van verteltheater. Aan de hand van prachtige tekeningen met veel symbolische waarde ontvouwt Jeanette een wereld van psychische problematiek, botsende culturen en vooral hoop.
Jeanette neemt je mee op een wereldse reis. Over haar Surinaamse achtergrond, haar Nederlandse leven, haar fascinatie met indianen en de faja siton. Jeanettes openhartigheid over haar bewogen leven neemt je mee, zet je emoties op scherp en geeft stof tot introspectie.
Vervolgens is er ruimte voor een dialoog, waarbij de deelnemers in alle openheid vragen mogen stellen aan Jeanette.
Idee en initiatief van deze tool: Jeanette Eken
Meer informatie vind je op de website van Het Vertelkastje.
In gesprek over psychische aandoeningen binnen verschillende culturen, aan de hand van filmpjes.
“Mooie interviews met ervaringsdeskundigen, veel openheid én uitspraken die je aan het denken zetten.”
Deelnemer over StigmaTaxi
Aan de hand van een toepasselijk filmpje ga je in gesprek over stigma’s rond psychische aandoeningen in verschillende culturen. Door gerichte vragen schept de gespreksleider een open sfeer waarin (voor)oordelen een tegengeluid kunnen krijgen.
De filmpjes en meer informatie vind je op de website van het al afgeronde project StigmaTaxi.
Een theatervoorstelling over psychische gezondheid waarbij het publiek - letterlijk én figuurlijk - bagage meekrijgt.
“Na de voorstelling was er een fijne, open sfeer ontstaan. Het leek wel of iedereen zichzelf wel ergens in herkende. In die sfeer is het fijn om na te praten met andere toeschouwers aan de hand van de kaarten. Later heb ik een kaart aan een vriendin gegeven. Dit leidde ook weer tot een openhartig gesprek. Ze wist tot dan toe niks van mijn kwetsbaarheden.”
Ervaringsdeskundige over Theater met Bagage
Vind je het gek! is een ontroerende, humorvolle en muzikale voorstelling gebaseerd op waargebeurde verhalen en indringende portretten van mensen met een ernstige psychische kwetsbaarheid. De voorstelling is gemaakt in samenwerking met o.a. Samen Sterk zonder Stigma, door Nynka Delcour, Rob Stoop en Sanne Willemsen (fotografie). De voorstelling maakt het makkelijker om open te zijn over psychische kwetsbaarheid en hierover te praten.
Door de combinatie van theater en een publieksgesprek na afloop over het thema van de voorstelling ontstaan er nieuwe invalshoeken. Je hoort en ziet zoveel andere ideeën, dat je beeld niet hetzelfde kan blijven. Bewustmakend en horizon verbredend, daar is geen stigma tegen bestand.
Deze tool is in samenwerking met Kracht van Beleving. Andere voorstellingen en meer informatie over Vind je het gek! zijn hier te vinden.
Hieronder vindt je alle tien de StigmaTools die gebaseerd zijn op het spel Een Steekje Los?. Binnen deze tools zijn er veel mogelijkheden: van kleine groepen tot congressen, van lotgenotendagen tot festivals. Voor elke doelgroep, organisatie en bijeenkomst is er een tool die het gesprek over stigma rondom psychische aandoeningen bespreekbaar maakt.
Direct inzetbaar op elk moment voor kleine en grote groepen én in korte tijd.
“Het is even wennen met de app, maar zeker net zo leuk als met de speelkaarten.”
Ervaren speler van ‘Een Steekje Los?’ over In gesprek met de app
Aan de hand van de app met alle speelkaarten van Een Steekje Los? ga je in gesprek over stigma. Door het speelse karakter ontstaat er een open sfeer en komt er rekbaarheid in je begrip, wat leidt tot minder (voor)oordelen. Deze tool is laagdrempelig en makkelijk inzetbaar.
Op eenvoudige wijze kennismaken met elkaar én met het thema stigma.
“Het was muisstil, de hele zaal hing aan de lippen van Jeanette en er werden tranen van ontroering gelaten. Vol verwondering en herkenning heb ik de zaal weer verlaten.”
Ervaringsdeskundige over Het Vertelkastje
In dit kennismakingsspel leer je elkaar snel en op een minder gangbare manier kennen. Door het thema stigma als spelvorm in te zetten, krijg je een andere blik op stigma en op elkaar.
Een ideale energizer met een grote groep of een dynamische vorm van kennismaken in korte tijd.
“Nu stel je vragen aan elkaar, die je anders nooit tijdens een eerste kennismaking aan een onbekende persoon zou stellen.”
Congresbezoeker over Speeddate
Maak kennis met elkaar door het uitwisselen en kort bespreken van spelkaarten van Een Steekje Los?. Of gebruik deze tool tijdens een congres of bijeenkomst om op een speelse manier energie op te doen, en toch met een wezenlijk thema bezig te zijn.
In korte tijd met wisselende subgroepen in gesprek over stigma.
“Mooie start van de workshop, op deze manier leer je andere deelnemers alvast kennen én je maakt al kennis met de speelkaarten.”
Deelnemer over Speeddate
Vragen, stellingen en foto’s als leidraad voor een blikverruimende praatsessie. Omdat je steeds wisselt van groep en thema krijg je steeds een andere invalshoek en andere ervaringen te horen. Dit draagt bij aan meer begrip en minder (zelf)stigma.
Pittige stellingen die je kritisch aan het denken zetten.
“Door de eigen ervaringen van de ervaringsdeskundige, heb ik toch mijn mening bijgesteld. Ik heb nu meer begrip voor mensen gekregen voor met een psychische aandoening.”
Hulpverlener over Eens of oneens
In deze workshop ga je aan de hand van pittige stellingen over jouw mening over stigma nadenken. Door het gewaagde karakter van de stellingen wordt je absoluut aan het denken gezet en uitgedaagd om in discussie te gaan.
Leven in de brouwerij met deze spannende quiz waarbij je kennis en creativiteit op de proef worden gesteld.
“Geweldig teamspel op het einde van de dag, en ook nog eens educatief met alle kennisvragen over stigma.”
Hulpverlener na een teamdag over Een steekje losser quiz
Deze tool laat je in teamverband luchtig maar wel grondig nadenken over stigma. Door de verschillende spelvormen worden hele andere associaties losgemaakt. Een actieve werkvorm voor fanatiekelingen.
Gebaseerd op het kaartspel ‘Pesten’: in gesprek over stigma, voor fanatieke spelers en gespreksgroepen die eens iets anders willen.
“Het was zo leuk om eens op deze manier in gesprek te gaan met onze lotgenotengroep, in plaats van het standaard ervaringen uitwisselen. Dit spel maakte het dynamisch. Ik zag hele andere kanten van mijn lotgenoten.”
Ervaringsdeskundige over Koekoek
Met deze tool speel je het kaartspelletje ‘Pesten’, maar dan met de spelkaarten van Een Steekje Los?. Maar natuurlijk speel je niet alleen een spel, ondertussen praat en denk je volop over wat stigma voor jou betekent.
Samen op pad met de actiekaarten! Stap voorbij je (zelf)stigma en kom in actie. Deel je ervaringen en laat je verrassen.
“Onze groep reageerde zo enthousiast, dat we dit nu elke week gaan doen in het Zelfregiecentrum.”
Lid van een herstelgroep over Kom in actie
In tweetallen voer je allerlei opdrachten uit. Hierbij ontdek je hoe jij reageert op stigma en hoe anderen hier mee omgaan. Natuurlijk is er alle ruimte om te bespreken wat je ontdekt en ervaren hebt.
Grote speelborden als eyecatcher op een festival, open dag of informatiemarkt.
“Doordat ik deze vragen zag staan, ben ik letterlijk even gaan stilstaan bij de teksten, en bijzonder dat ervaringsdeskundigen over zichzelf vertelden.”
Festivalbezoeker over Festival speelborden
Met de kleurige, grote themaborden trek je snel de aandacht op een festival of evenement. Je komt snel en laagdrempelig in gesprek met de bezoekers over stigma rondom psychische aandoeningen.
Maak stigma bespreekbaar op evenementen met de levensgrote versie van Een Steekje Los?.
“Het zou mooi zijn als er ook een kinderversie zou komen. Ik heb twee kinderen met ADHD en autisme en op school is het lastig om het bespreekbaar te maken. Dit zou een hele mooie manier zijn.”
Een moeder over Buiten spelen
“Bijzonder te merken dat je zo maar met onbekenden in gesprek gaat over een gevoelig onderwerp.”
Festivalbezoeker over Buiten spelen
Het spel Een Steekje Los?, maar dan op een levensgroot speelbord. De manier om de bezoekers van een festival of evenement te laten kennis maken met het spel en in gesprek te komen over stigma.
Wat houdt het project StigmaTools in de Praktijk in?
Een aantal StigmaTools werd al ingezet in de praktijk door stichting De Bagagedrager. Deze bestaande tools wilden we toegankelijker maken door er duidelijke instructies bij te schrijven, speciaal voor gespreksleiders, waardoor ze breder inzetbaar worden. Daarnaast zijn er nieuwe tools ontwikkeld, inclusief instructie.
De instructies zijn een praktische gids om de betreffende tool goed te kunnen inzetten. Het is een praktische instructie van de werkwijze voor de gespreksleider, met ook een korte beschrijving van het doel, het aantal deelnemers en de tijdsduur.
Alle tools zijn uitvoerig getest. Hiervoor hebben we workshops en trainingen georganiseerd bij diverse organisaties. Daarna zijn de instructies bij de tools geschreven en zijn ook deze goed getest door ervaren gespreksleiders.
Na anderhalf jaar van intensief werk is het eindproduct af: een mooi vormgegeven koffer met daarin alle instructies van de StigmaTools plus een startpakket aan benodigdheden.
Dit eindproduct is te koop in onze webshop. Je vindt daar ook alle benodigdheden en onze andere producten.
Als je interesse hebt in het inzetten van (een van) onze StigmaTools, maken we graag een vrijblijvende offerte voor je. Stuur een mail naar welkom@debagagedrager.nl met daarin het aantal personen, de beschikbare tijd, de doelgroep en in welke Tools of Tool je interesse hebt. We verzorgen het graag voor je!
Ons voormalige formulier voor het aanvragen van een offerte heeft technische problemen gehad. Het kan dus goed zijn dat je aanvraag niet bij ons is aangekomen en je niets meer van ons vernomen hebt. Onze excuses als dat bij jou het geval was. Mocht je nog interesse hebben, horen we graag van je!
Dit project wordt mede mogelijk gemaakt door Samen Sterk zonder Stigma, Dr. Wittenbergstichting, Dr. C.J. Vaillantfonds, Stichting Voorzorg Utrecht en Zorgbelang Inclusief
1. Label erop los
2. Coverstory
3. Ik reis met Bagage
4. Voorbij zelfstigma
5. Wat je denkt ben je zelf
6. Helpen werkt averechts
7. VR De Verwarde Man
8. Het Vertelkastje
9. StigmaTaxi
10. Theater met Bagage
11 - 20: Een Steekje Los?
